Sucha zgnilizna wierzchołkowa – przyczyny, zapobieganie i sposoby leczenia

Sucha zgnilizna wierzchołkowa – przyczyny, zapobieganie i sposoby leczenia

17 stycznia 2025 Wyłączono przez Przybyła

Sucha zgnilizna wierzchołkowa to jedno z najczęstszych schorzeń dotykających owoce pomidorów, papryki, cukinii czy bakłażanów. Objawia się charakterystycznymi plamami na końcach owoców, które mogą prowadzić do ich deformacji i utraty jakości. Choć choroba ta nie jest zakaźna i nie wynika z infekcji grzybami ani bakteriami, może znacząco obniżyć wartość plonów. W tym artykule wyjaśniamy, jakie są przyczyny suchej zgnilizny wierzchołkowej, jak jej zapobiegać i jakie działania podjąć, gdy problem już się pojawi.

Co to jest sucha zgnilizna wierzchołkowa?

Sucha zgnilizna wierzchołkowa to zaburzenie fizjologiczne, które pojawia się w wyniku niedoboru wapnia w rozwijających się owocach. Choroba dotyczy głównie warzyw psiankowatych, takich jak pomidory i papryka, ale może również występować na innych owocach i warzywach. Problem najczęściej objawia się w okresie intensywnego wzrostu owoców, gdy rośliny nie są w stanie dostarczyć wystarczającej ilości wapnia do rozwijających się tkanek.

Jak rozpoznać suchą zgniliznę wierzchołkową?

Rozpoznanie suchej zgnilizny wierzchołkowej jest stosunkowo łatwe dzięki charakterystycznym objawom. Oto, na co należy zwrócić uwagę:

  1. Plamy na końcach owoców
    Na dolnej części owoców pojawiają się ciemne, wodniste plamy, które z czasem stają się suche i korkowate.
  2. Brak objawów na liściach
    Sucha zgnilizna wierzchołkowa dotyczy wyłącznie owoców, liście pozostają zdrowe i zielone.
  3. Twarda struktura plam
    W przeciwieństwie do infekcji grzybowych plamy są suche i twarde, a ich kolor może zmieniać się od brązowego do czarnego.
  4. Zmniejszenie wielkości owoców
    W wyniku choroby owoce mogą przestać się rozwijać, co prowadzi do ich deformacji i mniejszych plonów.

Przyczyny suchej zgnilizny wierzchołkowej

Choć główną przyczyną suchej zgnilizny wierzchołkowej jest niedobór wapnia, problem ten może być spowodowany wieloma czynnikami. Oto najważniejsze z nich:

  1. Nieregularne podlewanie
    Gwałtowne zmiany wilgotności gleby utrudniają roślinom pobieranie wapnia, co prowadzi do jego niedoboru w owocach.
  2. Niedobór wapnia w glebie
    Gleby ubogie w wapń lub o zbyt niskim poziomie pH mogą powodować problemy z dostępnością tego pierwiastka.
  3. Nadmierne nawożenie azotem
    Zbyt duża ilość azotu sprzyja szybkiemu wzrostowi roślin, co może ograniczać transport wapnia do owoców.
  4. Stres cieplny
    Wysokie temperatury i susza zwiększają zapotrzebowanie roślin na wodę, co może zakłócać transport składników odżywczych.
  5. Nadmierna konkurencja między owocami
    Gdy na jednej roślinie rozwija się zbyt wiele owoców jednocześnie, roślina może nie być w stanie dostarczyć wystarczającej ilości wapnia do wszystkich z nich.

Jak zapobiegać suchej zgniliźnie wierzchołkowej?

Zapobieganie suchej zgniliźnie wierzchołkowej polega na zapewnieniu roślinom odpowiednich warunków wzrostu i optymalnego poziomu wapnia w glebie. Oto najważniejsze kroki, które warto podjąć:

  1. Regularne podlewanie
    Utrzymanie równomiernej wilgotności gleby jest kluczowe dla prawidłowego pobierania wapnia przez rośliny. Warto podlewać rośliny rano, unikając przesuszania i zalewania gleby.
  2. Stosowanie nawozów wapniowych
    Nawozy zawierające wapń, takie jak saletra wapniowa, mogą być stosowane przed sadzeniem roślin lub w trakcie ich wzrostu. Ważne jest, aby dostarczać wapń w formie łatwo przyswajalnej.
  3. Korekta pH gleby
    Gleby kwaśne (o niskim pH) mogą ograniczać dostępność wapnia. Dodanie wapna do gleby pomaga podnieść jej pH i poprawić warunki dla roślin.
  4. Stosowanie mulczu
    Warstwa ściółki wokół roślin zapobiega nagłym zmianom wilgotności gleby i pomaga utrzymać stabilne warunki wzrostu.
  5. Ograniczenie nawożenia azotem
    Zrównoważone nawożenie z mniejszą ilością azotu pozwala uniknąć nadmiernego wzrostu roślin kosztem jakości owoców.
  6. Usuwanie nadmiaru owoców
    Przerzedzanie owoców na roślinie pozwala zapewnić lepszy transport składników odżywczych do pozostałych owoców.

Jak radzić sobie z już występującą suchą zgnilizną wierzchołkową?

Jeśli objawy suchej zgnilizny wierzchołkowej już się pojawiły, należy podjąć działania mające na celu ograniczenie szkód i poprawę warunków wzrostu roślin:

  1. Usuwanie dotkniętych owoców
    Owoce z widocznymi objawami należy usuwać, aby roślina mogła skupić się na rozwoju zdrowych owoców.
  2. Poprawa nawadniania
    Wprowadzenie regularnego podlewania pozwala zmniejszyć stres roślin i poprawić transport wapnia.
  3. Stosowanie oprysków wapniowych
    Opryski zawierające wapń mogą być stosowane bezpośrednio na liście i owoce, co pomaga w szybszym dostarczeniu pierwiastka tam, gdzie jest najbardziej potrzebny.
  4. Sprawdzenie gleby
    Analiza gleby pozwala określić, czy problem wynika z niedoboru wapnia, niskiego pH czy innych czynników. Na tej podstawie można wprowadzić odpowiednie korekty.

Sucha zgnilizna wierzchołkowa to problem, który może znacząco obniżyć jakość i ilość plonów, ale dzięki odpowiednim działaniom zapobiegawczym i właściwej pielęgnacji roślin można go skutecznie ograniczyć. Regularne podlewanie, dostarczanie wapnia i utrzymanie zdrowej gleby to klucz do sukcesu w walce z tym zaburzeniem. Dzięki tym prostym krokom plony będą zdrowe, obfite i wolne od defektów, które mogłyby wpłynąć na ich jakość.