Autor: Przybyła

Piwonie – pielęgnacja i odmiany

by PrzybyłaKwiaty1 komentarz do Piwonie – pielęgnacja i odmiany

Piwonie słyną z dużych, kolorowych, miseczkowych, okrągłych kwiatów i ciemnozielonych liści. Raz powstałe, te piękności są jednymi z najdłużej żyjących i najbardziej niezawodnych roślin ogrodowych.

O piwoniach

Odmiany piwonii o ogromnych, podwójnych kwiatach będą centralnym punktem ogrodu, gdy zakwitną na początku lata. Rodzaje jednokwiatowe są bardziej subtelne i dobrze łączą się z innymi bylinami. Kolory kwiatów to różowy, czerwony, biały i żółty, a rośliny rosną od 60 do 90 centymetrów wysokości, w zależności od odmiany. Piwonie są atrakcyjne jako niskie żywopłoty. Mogą jednak dojrzewać nawet do 3 lat i nie sprawdzają się dobrze w gorącym klimacie letnim.

Cechy szczególne piwonii

Łatwa pielęgnacja

Pachnące kwiaty

Świetnie nadaje się na kwiaty cięte

Wybór miejsca do uprawy piwonii

Wybierz miejsce z silnym nasłonecznieniem i wilgotną, dobrze odsączoną glebą.

Pielęgnacja bieżąca piwonii

Każdej wiosny nałożyć cienką warstwę kompostu, a potem 5-cio centymetrową warstwę ściółki, aby zachować nawilżenie i zwalczyć chwasty. Latem podlewać rośliny, jeśli opady deszczu są mniejsze niż 3 centymetry na tydzień. Po wystąpieniu pierwszych mrozów należy przyciąć łodygi do wysokości 3 centymetrów nad linią gleby. Pierwszą zimę, po zamarznięciu gruntu, należy nałożyć 15-sto centymetrową warstwę ochronną mulczu, aby nie dopuścić do obciążenia korzeni przez naprzemienne zamarzanie i rozmrażanie. Po założeniu piwonii, coroczne mulczowanie zimowe nie jest konieczne. Wiosną należy usunąć tę ściółkę ochronną.

Instrukcja sadzenia piwonii

Piwonie sadzone w pojemnikach na wiosnę lub na jesień należy rozmieszczać w odstępach od 5 do 10 centymetrów. Przygotować rabadę za pomocą widelca lub rumpla ogrodowego do spulchnienia gleby na głębokość od 25 do 40 centymetrów, a następnie wymieszać w 10-cio centymetrowej warstwie kompostu. Wykopać dołek o średnicy dwukrotnie większej od średnicy doniczki, w której znajduje się roślina. Ostrożnie wyjąć roślinę z pojemnika i umieścić ją w otworze tak, aby wierzchołek bryły korzeniowej był równy z powierzchnią gleby. Ostrożnie wypełnij przestrzeń wokół bryły korzeniowej i delikatnie utwardzaj glebę. Dokładnie podlewaj. Późnym latem lub jesienią sadzimy piwonie o nagich korzeniach, ukorzeniając je tak, aby pąki znajdowały się nie więcej niż 5 centymetrów pod powierzchnią gleby. Jeśli posadzimy je głębiej, mogą nie zakwitnąć.

Dalie – pielęgnacja i odmiany

by PrzybyłaKwiaty2 komentarze do Dalie – pielęgnacja i odmiany

Dalie są szybko rosnącymi, lubiącymi ciepło roślinami, które wytwarzają obfite kwiaty na mocnych łodygach. Istnieją setki odmian o kwiatach w szerokiej gamie rozmiarów, kolorów i kształtów.

Cechy szczególne dalii

Odpowiednie dla kwiatów ciętych

Wybór miejsca do uprawy dalii

Wybierz miejsce z pełnym słońcem i dobrze osuszoną glebą. Odmiany wysokie i wielkokwiatowe powinny być osłonięte przed silnymi wiatrami. Dalie dobrze przystosowują się do uprawy w pojemnikach.

Instrukcja sadzenia dali

Bulwy dalii należy sadzić na wiosnę, po tym jak minie całe zagrożenie mrozem, a gleba się ogrzeje. Przygotować rabatę ogrodową za pomocą widelca lub rumpla ogrodowego do spulchnienia gleby na głębokość od 25 do 40 centymetrów, a następnie wymieszać ją w 10-cio centymetrowej warstwie kompostu. Wykopać dołek około trzy razy głębszy niż średnica bulwy, zwykle między 10 a 20 centymetrów. Ustawić bulwę poziomo w otworze z pączkami skierowanymi do góry, przykryć ją ziemią i mocno docisnąć. Ustawić bulwy w odległości od 3 do 10 centymetrów i dokładnie podlewać.

Bieżąca pielęgnacja dali

Nanieść od 5 do 10 centymetrów mulczu wokół dalii, aby zatrzymać wilgoć i zwalczyć chwasty. Aby zmniejszyć wzrost odmian rosnących wysoko, należy przyciąć pędy tylne, gdy roślina ma około 30centymetrów. Dalie preferują stale wilgotną glebę, dlatego latem należy podlewać rośliny, gdy opady deszczu wynoszą mniej niż 3 centymetry tygodniowo. Usuń kwiaty w miarę ich zaniku. Jesienią, po tym jak mróz zabije liście, przycinaj rośliny do wysokości kilku centymetrów. Odczekaj kilka tygodni, aby bulwy mogły się wyleczyć, a następnie ostrożnie podnieś kępy, wyszczotkuj przylegającą ziemię i umieść je w pudełku wyłożonym tworzywem sztucznym wypełnionym mchem perlitowym lub torfowym, rozstawiając je tak, aby nie dotykały się. Pudełka należy przechowywać w suchym miejscu w temperaturze od 7 do 10 stopni Celsjusza. Wiosną należy je przesadzić, dzieląc duże kępki na sekcje, z których każda zawiera jeden lub więcej pączków.

Róże – pielęgnacja i odmiany

by PrzybyłaKwiaty

Róże to krzewy z kolczastymi łodygami, pierzasto złożonymi liśćmi i ozdobnymi kwiatami, zwykle pachnącymi. Ta standardowa definicja nie oddaje uroku, który od wieków inspirował poetów, malarzy, rzeźbiarzy, architektów i projektantów. Róża może być najwybitniejszą rośliną w sztuce, wystroju i symbolice.

Róże uprawiane są od ponad 5000 lat i pochodzą wyłącznie z półkuli północnej: Europy, Ameryki Północnej, Azji Wschodniej i Bliskiego Wschodu. Uprawiano je jako rośliny ozdobne już w VI wieku p.n.e. w Chinach. W Europie zostały po raz pierwszy wyhodowane do użytku w perfumach i innych kosmetykach oraz jako środki zdrowotne, ale ich wartość ozdobną wkrótce uznano i doceniono.

Hodowla róż rozpoczęła się w Europie w XVII wieku. Większość OGR (Old Garden Roses) w tym czasie to kwitnące niegdyś krzewy w odcieniach bieli, różu lub czerwieni. Wprowadzenie coraz większej liczby gatunków róż oraz grup chińskich i herbacianych do praktyk hodowlanych spowodowało ponowne kwitnienie róż w każdym kolorze, ale w prawdziwym błękicie, z kwiatami o różnych kształtach i rozmiarach, w efekcie czego tysiące odmian spełniły wszelkie możliwe preferencje estetyczne.

O różach

Istnieje róże na każdą sytuację i potrzebę w ogrodzie, od pnączy do zdobienia kraty, poprzez miniatury do pojemników, aż po bukiety z długimi łopatkami. Ze względu na tę różnorodność ważne jest, aby wybierać ostrożnie. Jeśli szukasz znajomego krzewu róży rozważ herbaty hybrydowe, floribundy lub róże krzewiaste. Herbaty hybrydowe to wysokie róże o długich łodygach, idealne do cięcia. Floribundy są krótsze i kwitną bardziej swobodnie, ustawiając grona kwiatów, a nie pojedynczy kwiat na łodydze. Oba te elementy wymagają regularnej pielęgnacji dla uzyskania optymalnej jakości. Róże krzewiaste (czasami nazywane różami krajobrazowymi) z drugiej strony wymagają nieco mniej uwagi, łatwiej przystosowują się do szerszego zakresu warunków i oferują większą odporność na choroby.

Warunki uprawy róży

Idealnie byłoby, gdyby róże uprawiane były w miejscach nasłonecznionych i otwartych, z dobrą cyrkulacją powietrza u podstawy rośliny, w bogatej i dobrze drenowanej glebie. Niektóre róże, zwłaszcza stare i współczesne gatunki hybrydowe, tolerują pewien cień w każdej strefie, a nawet preferują cień w najcieplejszych rejonach.

Róże potrzebują od 5 do 10 centymetrów wody tygodniowo, aby się rozwijać. W suchym klimacie woda ta musi być dostarczana przez ogrodnika, i chociaż kiedyś odradzano podlewania napowietrznego, jest to logiczny wybór. Woda dostarczana przez ogrodnika jest uzupełnieniem deszczu, który spada z góry. Podlewanie napowietrzne utrzymuje liście i kwiaty w czystości, opóźnia mączniaka i odstrasza niektóre szkodniki.

Cechy szczególne róż

Pachnące

Dobre dla roślin ciętych

Opieka bieżąca róż

Każdej wiosny należy nakładać warstwę kompostu pod krzewami, a następnie pięciocentymetrową warstwę ściółki, aby zatrzymać wilgoć i zwalczyć chwasty, utrzymując ściółkę w odległości kilku centymetrów od pędów. Podlewać rośliny latem, jeśli opady deszczu wynoszą mniej niż 3 centymetry na tydzień. Techniki przycinania różnią się w zależności od rodzaju róży.

Wybór miejsca do uprawy róż

Wybierz miejsce z pełnym słońcem i dobrze osuszoną glebą.

Instrukcja sadzenia róż

Sadzić wczesną wiosną lub jesienią, w zależności od położenia ogrodu. Rośliny przestrzenne w odległości od 60 do 100 centymetrów, w zależności od odmiany. Przygotować rabatę ogrodową za pomocą widelca lub rumpla ogrodowego do spulchnienia gleby na głębokość od 30 do 40 centymetrów, a następnie wymieszać w od 5 do 10 centymetrowej warstwie kompostu. W regionach o mroźnych zimach należy sadzić róże szczepione tak, aby połączenie szczepione (które pojawia się jako wybrzuszenie u podstawy łodygi) znajdowało się od 3 do 5 centymetrów poniżej linii gleby. W rejonach ciepłych szczepienie powinno znajdować się kilka centymetrów powyżej linii gleby.

W przypadku roślin uprawianych w pojemnikach, należy wykopać otwór o średnicy dwukrotnie większej niż średnica doniczki, w której znajduje się roślina. Ostrożnie wyjmij roślinę z pojemnika i umieść ją w dołku. Ostrożnie wypełnij wokół bryły korzeniowej i delikatnie utwardzaj glebę. W przypadku róż o nagich korzeniach należy wykopać dołek o głębokości i szerokości od 30 do 45 centymetrów. Otwór powinien być na tyle duży, aby wszystkie korzenie mogły być rozłożone bez dotykania boków otworu. W środku dołka wykopać stożek z ziemią. Odciąć wszystkie połamane korzenie, a następnie umieścić różę w dołku, rozciągając korzenie wokół kopca gleby. Wypełnij otwór do połowy wypełniony ziemią i podlej go dobrze, aby osadzić glebę i wyeliminować kieszenie powietrzne. Niech woda odpłynie, a następnie dokładnie wypełnij pozostałą część dziury ziemią i wodą.

Lilie – pielęgnacja i odmiany

by PrzybyłaKwiaty2 komentarze do Lilie – pielęgnacja i odmiany

Niewiele roślin wieloletnich jest tak wytrzymałych, szeroko przystosowanych i wszechstronnych jak lilie. A ponieważ dostępnych jest około 84 tysięcy odmian, to każdy właściciel ogrodu znajdzie odpowiednie dla siebie.

O liliach

Hodowcy roślin nadal rozszerzają paletę kolorów występujących w liliach. Obecnie można cieszyć się kwiatami koloru żółtego, pomarańczowego, czerwonego, białego i fioletowego. Coraz bardziej popularne są odmiany są odmiany o wielokolorowych kwiatach, często z kontrastowym „okiem” lub środkiem. Większość liliowców ma wyraźny, trwający od trzech do czterech tygodni okres kwitnienia od wczesnego do późnego lata, chociaż niektóre odmiany kwitną sporadycznie przez cały sezon. Większość liliowców kwitnie w ciągu dnia (dzienne), ale niektóre otwierają się wieczorem (nocne). Pojedyncze kwiaty utrzymują się tylko jeden dzień, ale nowe otwierają się codziennie na czas kwitnienia. Wysokość liści waha się od 30 do 120 centymetrów, w zależności od odmiany. Łodygi kwiatowe lub pędy na najwyższych odmianach mogą sięgać 180 centymetrów. Kwiaty są jadalne.

Cechy szczególne liliowców

Łatwa pielęgnacja / niskie koszty utrzymania

Łatwo się mnoży

Toleruje suchą glebę

Wybór miejsca do uprawy lilii jednodniowych

Wybierz miejsce z pełnym słońcem i dobrze osuszoną glebą. W miejscach z gorącym latem, lekki cień popołudniowy uchroni jaskrawo zabarwione kwiaty przed blaknięciem.

Instrukcja sadzenia lili

Sadzić na wiosnę rozstawiając rośliny w odległości od 30 do 90 centymetrów, w zależności od odmiany. Przygotować rabatę ogrodową za pomocą widelca lub rumpla ogrodowego do spulchnienia gleby na głębokość od 30 do 40 centymetrów, a następnie wymieszać w 5 do 10-centymetrowej warstwie kompostu. Wykopać dołek o średnicy dwukrotnie większej od średnicy doniczki, w której znajduje się roślina. Ostrożnie wyjąć roślinę z pojemnika i umieścić ją w otworze tak, aby wierzchołek bryły korzeniowej był równy z powierzchnią gleby. Ostrożnie wypełnij wokół bryły korzeniowej i delikatnie utwardzaj glebę. Dokładnie podlewać.

Opieka bieżąca lili

Każdej wiosny nakładać cienką warstwę kompostu, a następnie pięciocentymetrową warstwę mulczu, aby zatrzymać wilgoć i zwalczyć chwasty. Unikać nadmiernego nawożenia, ponieważ hamuje to produkcję kwiatów. Podlewać rośliny latem, jeśli opady deszczu są mniejsze niż 2 centymetry na tydzień. Codziennie usuwaj pojedyncze zużyte kwiaty i ścinaj łodygi kwiatów, gdy wszystkie przekwitną. Rośliny należy dzielić co trzy do czterech lat, ponieważ nowy wzrost rozpoczyna się wiosną, podnosząc rośliny i dzieląc je na kępy.

Dlaczego drzewa bananowe umierają po owocowaniu?

by PrzybyłaOwoce2 komentarze do Dlaczego drzewa bananowe umierają po owocowaniu?

Drzewa bananowe to niesamowite rośliny, które rosną w zacisznym miejscu. Są to nie tylko piękne okazy tropikalne, ale większość z nich przynosi jadalne owoce bananowca. Jeśli kiedykolwiek widzieliście lub uprawialiście rośliny bananowe, to być może zauważyliście drzewa bananowe umierające po wydaniu owoców. Dlaczego drzewa bananowe umierają po owocowaniu? Czy może właśnie umierają po zbiorach?

Czy drzewa bananowe umierają po żniwach?

Prosta odpowiedź brzmi: tak. Drzewa bananowe umierają po zbiorach. Rośliny bananowe potrzebują około dziewięciu miesięcy, aby wyrosnąć i wyprodukować owoce bananowca, a następnie po zebraniu bananów obumierają. Brzmi to bardzo smutno, ale to nie jest cała prawda.

Powody, dla których drzewo bananowe umiera po zbiorze owoców

Drzewa bananowe składają się z soczystych “pseudostemów”, czyli cylindrycznych osłonek liściowych, które mogą osiągać wysokość od 6 do 7,5 m. Wyrastają one z kłącza.

Gdy roślina zaowocuje, umiera. Wtedy właśnie zaczynają rosnąć przyssawki, czyli młode rośliny bananowe, z okolic podstawy rośliny macierzystej. Wspomniany wyżej korzeń ma punkty wzrostu, które zmieniają się w nowe przyssawki. Przyssawki te można usunąć i przesadzić w celu wyhodowania nowych bananowców, a jeden lub dwa można pozostawić w miejsce rośliny macierzystej.

Tak więc widzisz, chociaż drzewo macierzyste obumiera, to prawie natychmiast zostaje zastąpione przez małe banany. Ponieważ rosną one z kłącza rośliny rodzicielskiej, będą takie same pod każdym względem. Jeśli twoje drzewo bananowe umiera po wydaniu owoców, nie martw się. W ciągu następnych dziewięciu miesięcy wszystkie małe drzewka bananowe będą rosły jak roślina macierzysta i będą gotowe, aby zaoferować Ci kolejną soczystą kiść bananów.

Jak uprawiać tajskie drzewa bananowe?

by PrzybyłaOwoce

W Tajlandii banany są wszędzie i są synonimem regionu tropikalnego, w którym kwitną. Jeśli pragniesz wprowadzić do swojego otoczenia bardziej tropikalny wygląd, spróbuj uprawiać tajskie banany. Czym są tajlandzkie banany? Czytaj dalej, aby dowiedzieć się, jak uprawiać tajskie drzewa bananowe i jak dbać o tajskie banany.

Czym są tajlandzkie banany?

Owoce bananów tajlandzkich pochodzą z roślin czarnego banana z Musa. Te wytrzymałe drzewa bananowe dorastają do około 6 metrów wysokości. Roślina początkowo ma kolor zielony, ale po kilku miesiącach pień i ogonki zmieniają kolor z ciemnobrązowego na czarny. Mogą być one uprawiane w strefach od 7 do 11. Ta odmiana jest nie tylko odporna na zimno, ale także na choroby i wiatr.

Rozwój bananów nie jest niczym innym jak zjawiskiem niesamowitym. Ta tropikalna roślina zielna rośnie z podziemnego kłącza i składa się z pnia zbudowanego z warstw osłonek liści. Kwiaty bananowca pojawiają się w grupach zwanych “rękami” wzdłuż łodygi rośliny. Są one pokryte purpurowymi przylistkami, które zwijają się i opadają w miarę rozwoju łodygi owocu. Jako pierwsze pojawiają się żeńskie kwiaty, które rozwijają się w tajlandzkie owoce banana, małe i podobne do plantanów, ale słodsze.

Jak uprawiać tajskie drzewa bananowe?

Rośliny bananowca tajskiego należy sadzić w dobrze odwodnionej, wilgotnej, bogatej w substancje organiczne glebie. Banany tajlandzkie uprawia się w ciągu 12 godzin lub więcej w jasnym świetle. To znaczy, nowe rośliny mogą być podatne na spalanie liści, więc stopniowo zaaklimatyzować roślinę do coraz większej ilości światła słonecznego w ciągu tygodnia lub dwóch przed sadzeniem.

Temperatury nocne powinny wynosić około 19 stopni C., a w ciągu dnia temperatury powinny osiągać od 27 do 29 stopni C.. W chłodniejszym klimacie, w zimie należy wprowadzić rośliny do pomieszczeń. Usuń liście i przechowuj tylko kłącza niepodlepione w ogrzewanym miejscu, aby móc je przezimować. Możesz też wykopać małe odrostki z rośliny macierzystej i umieścić je w doniczce na czas przezimowania w pomieszczeniu.

Banany tajlandzkie mogą być uprawiane w strefie od 9 do 11. W przypadku uprawy bananów tajskich na zewnątrz, rośliny powinny być oddalone od siebie o około 10 cm. W ciągu kilku tygodni duże liście sprawią, że poczujesz się jak w tropikach i zapewnią powitalny cień podczas cieplejszych miesięcy.

Jeśli chcesz uprawiać banany w pojemniku, pamiętaj, że im luźniejsze korzenie, tym wyższa i zdrowsza roślina. Zacznij od pojemnika o głębokości co najmniej 30 cm. i szerokości 46-61 cm. Rośliny uprawiane na patio najlepiej sprawdzają się w strefach od 4 do 11 i dobrze rozwijają się przez całe lato, ale potem muszą być przeniesione do pomieszczeń przed mrozem i przezimowane.

Jak dbać o tajskie banany?

Banany są roślinami ciężkimi i powinny być karmione nawozem organicznym o wysokiej zawartości azotu. Należy nawozić oszczędnie, w odległości co najmniej 15 cm. od podstawy rośliny, trzy razy w roku z nawozem o powolnym uwalnianiu. Nie należy podlewać rośliny bananowca. Gnicie korzeni z zimnej, mokrej ziemi łatwo zabije roślinę.

Gdy roślina zaowocuje, należy odciąć roślinę macierzystą na poziomie gruntu lub w jego pobliżu. Po wyrośnięciu nie będzie już kwitnąć ani owocować, a wtedy zgnije w glebie lub może zostać usunięta, pocięta i dodana do kompostu.

Jak uprawiać czerwonego banana?

by PrzybyłaOwoce

Istnieje wiele rodzajów bananów dostępnych dla domowych ogrodników, z których wiele produkuje obfite ilości owoców. Ale czy wiesz, że istnieją również różne rodzaje ozdobnych czerwonych bananów, uprawianych specjalnie dla ich atrakcyjnego czerwonego koloru liści? Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej o tych interesujących roślinach.

Czym jest czerwone drzewo bananowe?

Ozdobne czerwone drzewa bananowe należą do rodzaju Ensete albo Musa.

Ensete, znany również jako enset, jest ważną rośliną spożywczą w Etiopii i zarazem rośliną ozdobną uprawianą w wielu miejscach na świecie. Chociaż produkowane przez nie banany nie są jadalne, rośliny Ensete produkują żywność w postaci skrobiowego kłącza i skrobiowej podstawy łodygi.

Podobnie jak bardziej znane rośliny bananowe z rodzaju Musa, ten czerwono i zielonolistny gatunek banana jest wielkości drzewa, ale w rzeczywistości jest gigantyczną rośliną zielną. Jego pień jest nietkniętym “pseudostonem” z łodyg liściowych (ogonków liściowych), które rosną szczelnie splecione razem. W Etiopii włókna zebrane z pseudostemu są tradycyjnie wykorzystywane do produkcji mat i lin.

Ensete ventricosum jest jedną z kilku ozdobnych roślin bananowych dostępnych dla ogrodników w strefach od 9 do 11. Ulubioną odmianą o silnym czerwonym zabarwieniu jest “Maurelii”, która rośnie od 3,5 do 4,5 metra wysokości i od 2,5 do 3 metrów szerokości. Ta ozdobna, czerwona roślina bananowa stanowi piękny centralny element tropikalnego ogrodu lub podwórka. Można też znaleźć tę ozdobną roślinę oznaczoną jako czerwony banan abisyński (Ensete maurelii), który ma te same efektowne liście przeplatane burgungem.

Inne czerwonolistne banany ozdobne to Musa acuminata “Zebrina”, “Rojo” i “Siam Ruby”. Mogą one być lepszym wyborem dla bardzo wilgotnych miejsc.

Możliwe jest również uprawianie ozdobnych bananów w dużych doniczkach. W chłodniejszym klimacie – donice mogą być przeniesione na zewnątrz latem, a wewnątrz zimą, ale upewnij się, że masz wystarczająco dużo miejsca dla rośliny przed rozpoczęciem tego zabiegu.

Jak uprawiać czerwonego banana?

Ensete najlepiej rośnie w stosunkowo suchym klimacie, podobnym do jego rodzimego siedliska na wyżynie wschodnioafrykańskiej. Nie toleruje mrozów i nie lubi wysokiej wilgotności. Jednak niektórzy ogrodnicy z powodzeniem uprawiają go nawet na terenach wilgotnych.

Na początku drzewa rosną wolniej niż drzewa bananowe Musa i mają żywotność od 3 do 10 lub więcej lat. Przy odrobinie cierpliwości możesz ujrzeć kwiat na swoim drzewie. Każda roślina kwitnie tylko raz, w pełnej dojrzałości, a następnie umiera.

Pielęgnacja czerwonych bananów polega na odpowiednim doborze miejsca, podlewaniu i nawożeniu. Drzewa te wymagają bogatej gleby z dużą ilością materii organicznej i częściowym lub pełnym nasłonecznieniem. Należy upewnić się, że gleba w miejscu sadzenia jest dobrze zdrenowana.

Podlewaj roślinę co tydzień, częściej w najcieplejszej części lata. Jest to szczególnie ważne w pierwszym sezonie po posadzeniu. Dobrze wykształcone rośliny mogą przetrwać suszę, ale nie będą wyglądać najlepiej bez odpowiedniej ilości wody. Wczesną wiosną należy nawozić roślinę kompostem lub zrównoważonym nawozem.